अमेरिकेतील रोजगार आकडेवारी ढासळली, 10 year treasury yield 5 महिन्यांच्या नीचांकीवर!

Pulse Marathi

3 months ago

Table of Contents

10 year treasury yield falls: अमेरिकेतील रोजगार आकडेवारी कमकुवत; पाच महिन्यांच्या नीचांकी पातळीवर

10 year treasury yield falls: जगातील सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था असलेल्या अमेरिकेत नुकतीच एक धक्कादायक घडामोड घडली आहे. कमकुवत रोजगारच्या आकडेवारीनंतर अमेरिकेतील १०-वर्षीय ट्रेझरी नोटचे उत्पन्न (yield) मोठ्या प्रमाणात घसरून गेल्या पाच महिन्यांच्या नीचांकी पातळीवर आले आहे. ही घसरण केवळ अमेरिकन अर्थव्यवस्थेलाच नाही, तर जगभरातील बाजारपेठांना हादरवणारी ठरू शकते. विशेष म्हणजे, भारताच्या सरकारी रोख्यांच्या बाजारात (Bond Market) याचे थेट पडसाद उमटतील, असे तज्ज्ञांचे मत आहे.

10 Year Treasury Yield का घसरले?

गुरुवारी जाहीर झालेल्या खाजगी क्षेत्रातील रोजगार आकडेवारीनुसार ऑगस्ट महिन्यात केवळ २२,००० नवीन नोकऱ्यांची भर पडली. बाजाराचा अंदाज किमान ७५,००० नोकऱ्यांचा होता. मे महिन्यापासून रोजगार वाढीचा वेग मंदावला असून, बेरोजगारी दर २०२१ नंतरच्या उच्चांकावर पोहोचला आहे. या आकडेवारीमुळे गुंतवणूकदारांमध्ये भीतीचे वातावरण निर्माण झाले. सुरक्षित पर्याय म्हणून त्यांनी अमेरिकन सरकारी रोख्यांकडे वळले. त्यामुळे ट्रेझरी बाँड्सची मागणी वाढली आणि नैसर्गिकरित्या त्यांच्या उत्पन्नाचा दर (yield) खाली आला.

फेडरल रिझर्व्हवर दबाव

या घडामोडीमुळे अमेरिकेच्या फेडरल रिझर्व्ह (Fed) बँकेवर व्याजदर कमी करण्यासाठी प्रचंड दबाव आला आहे. तज्ज्ञांच्या मते, फेड सप्टेंबरमध्येच २५ बेसिस पॉईंट्सची कपात करू शकते. एवढेच नव्हे, तर या वर्षात किमान तीन वेळा व्याजदर कपात होण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे.

10 year treasury yield falls भारतावर परिणाम

अमेरिकेतील ट्रेझरीचे उत्पन्न कमी झाल्यामुळे भारताच्या सरकारी रोख्यांसाठी ही सकारात्मक संधी आहे. कारण परदेशी गुंतवणूकदार (Foreign Investors) आता जास्त परताव्यासाठी उदयोन्मुख बाजारपेठांकडे (Emerging Markets) पाहतील. भारतातील सरकारी रोख्यांवरील परतावा अमेरिकेपेक्षा जास्त असल्यामुळे जागतिक गुंतवणूकदार येथे गुंतवणुकीस उत्सुक होऊ शकतात. परिणामी, भारतीय रोख्यांची मागणी वाढेल आणि त्यांच्या किमतीत सुधारणा होऊ शकते. हे भारताच्या भांडवली बाजारासाठी आणि रुपयासाठीही फायदेशीर ठरू शकते.

तरीही काही धोके कायम

जरी १०-वर्षीय ट्रेझरीचे उत्पन्न घसरले असले तरी ३०-वर्षीय रोख्यांवरील उत्पन्न अजूनही वर्षाच्या सुरुवातीपेक्षा जास्त आहे. याचा अर्थ अमेरिकेतील महागाईचा धोका अजूनही कायम आहे. नव्या आयात शुल्कांमुळे (Tariffs) आणि सरकारच्या वाढत्या खर्चामुळे पुढे जाऊन महागाई वाढण्याची भीती आहे. जर असे झाले, तर फेडरल रिझर्व्हला व्याजदर कपातीचे निर्णय नंतरच्या काळात घेणे अवघड जाऊ शकते.

ऐतिहासिक पार्श्वभूमी

10 Year Treasury Yield ने गेल्या काही दशकांत प्रचंड चढ-उतार पाहिले आहेत.

१९८१: पॉल व्होल्कर यांच्या काळात महागाईला आटोक्यात आणण्यासाठी फेडने व्याजदर विक्रमी २०.०६% पर्यंत नेले. त्या काळात ट्रेझरी यिल्ड १५.६८% वर गेले.
२००८: आर्थिक संकटाच्या काळात फेडने दर जवळपास शून्य पातळीवर आणले.
२०२०: कोरोना महामारीत फेडचा दर ०.०४% वर पोहोचला आणि ऑगस्टमध्ये ट्रेझरी यिल्ड ऐतिहासिक नीचांकी ०.५५% वर घसरले.
२०२५: ऑगस्ट अखेरीस १०-वर्षीय यिल्ड ४.२५% सरासरीवर होते. (Check Here)

महागाई आणि शेअर बाजाराचा संबंध

सामान्यतः सरकारी रोखे आणि शेअर बाजार एकमेकांच्या विरुद्ध दिशेने हालचाल करतात. रोख्यांचे उत्पन्न वाढले तर शेअर बाजार घसरतो. परंतु, महागाई वाढलेल्या काळात हे समीकरण बदलते. अलीकडच्या वर्षांत महागाईमुळे फेडने व्याजदर वाढवले, ज्यामुळे कंपन्यांच्या नफ्यावर परिणाम झाला. परिणामी, शेअर बाजार आणि रोखे या दोन्हीमध्ये दबाव निर्माण झाला.

भारतासाठी संधी

जरी अमेरिकेच्या आकडेवारीमुळे जागतिक अर्थव्यवस्था धोक्यात आली असली, तरी भारतासाठी ही मोठी संधी आहे. अमेरिकेतील कमी उत्पन्नामुळे जागतिक भांडवल (Global Capital) भारतासारख्या देशांकडे आकर्षित होईल. यामुळे केवळ भारतीय सरकारी रोख्यांची मागणी वाढणार नाही, तर शेअर बाजारालाही फायदा होऊ शकतो. तज्ज्ञांच्या मते, येत्या काही महिन्यांत परदेशी गुंतवणूक भारताच्या भांडवली बाजारासाठी एक सकारात्मक बदल घडवू शकते.