FASTag Yearly Pass: प्रवाशांसाठी केंद्र सरकारचा मोठा दिलासा!

महाराष्ट्रासह देशभरातील लाखो वाहनचालकांसाठी एक अत्यंत आनंदाची आणि दिलासादायक बातमी आहे! महामार्गांवरील टोलच्या खर्चाने त्रस्त झालेल्या खासगी वाहनचालकांसाठी केंद्र सरकारने एक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. केंद्रीय रस्ते वाहतूक मंत्री, आपले लाडके नेते नितीन गडकरी यांनी नुकतीच FASTag Yearly Pass योजनेची घोषणा केली आहे. या नव्या योजनेनुसार, अवघ्या ₹3,000 मध्ये खासगी वाहनधारकांना वर्षभरात तब्बल 200 ट्रिप्सपर्यंत टोल फ्री प्रवास करता येणार आहे. ही योजना येत्या 15 ऑगस्ट 2025 पासून देशभरात लागू होणार आहे.

प्रवासाची नवी पहाट: का आणि कशी ही योजना फायदेशीर?

आजच्या धकाधकीच्या जीवनात प्रवासाचा वेळ वाचवणे आणि आर्थिक भार कमी करणे हे दोन्ही महत्त्वाचे आहे. FASTag प्रणालीने टोल प्लाझावरील गर्दी कमी करून प्रवासाला गती दिली होतीच, पण आता या वार्षिक पासमुळे पैशांचीही मोठी बचत होणार आहे. खासकरून जे लोक दररोज किंवा वारंवार शहरातून उपनगरात, एका जिल्ह्यातून दुसऱ्या जिल्ह्यात किंवा लांबच्या प्रवासाला जातात, त्यांच्यासाठी ही योजना वरदान ठरणार आहे.

FASTag म्हणजे काय, थोडक्यात समजून घेऊया:

तुम्ही तुमच्या गाडीच्या विंडस्क्रीनवर एक छोटासा स्टिकर पाहिला असेल, तोच असतो FASTag. हे एक RFID (Radio Frequency Identification) तंत्रज्ञानावर आधारित उपकरण आहे. जेव्हा तुमची गाडी टोल प्लाझावरून जाते, तेव्हा स्कॅनर तो FASTag ओळखतो आणि तुमच्या लिंक केलेल्या बँक खात्यातून किंवा वॉलेटमधून टोलची रक्कम आपोआप वजा होते. यामुळे टोलनाक्यांवर थांबण्याची, रोख पैसे देण्याची गरज लागत नाही. भारतीय राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरणाने (NHAI) सुरू केलेली ही प्रणाली देशभरातील 750 पेक्षा जास्त टोल प्लाझांवर कार्यरत आहे.

नवीन वार्षिक पासची ठळक वैशिष्ट्ये

• केंद्रीय सरकारने आणलेला हा FASTag वार्षिक पास खासगी वाहनांसाठीच उपलब्ध असेल, व्यावसायिक वाहनांसाठी नाही. याची काही प्रमुख वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:
  • सोपी प्रक्रिया: या पाससाठी तुम्हाला कोणतीही नवीन कागदपत्रे देण्याची गरज नाही. तुमच्या सध्याच्याच FASTag खात्यावरून हा पास सक्रिय (Activate) करता येईल.
  • NETC प्रणालीशी सुसंगत: हा पास NETC (National Electronic Toll Collection) प्रणालीशी पूर्णपणे सुसंगत असल्यामुळे देशभरातील सर्व टोल प्लाझांवर तो वापरता येईल.
  • Non-Transferable: हा पास फक्त तुमच्या विशिष्ट वाहनासाठीच मर्यादित असेल आणि तो दुसऱ्या वाहनावर Transfer करता येणार नाही.
  • वेळेची बचत: टोल नाक्यांवर थांबण्याचा वेळ वाचतो, ज्यामुळे तुमचा प्रवास जलद होतो.
  • पैशांची बचत: ₹3,000 मध्ये 200 ट्रिप्स किंवा एका वर्षासाठी (जे आधी पूर्ण होईल) टोल फ्री प्रवास मिळेल, ज्यामुळे मोठी आर्थिक बचत होईल.

सरकारचा बदललेला निर्णय: दूरदृष्टीचा विचार

सुरुवातीला आजीवन FASTag पास देण्याचाही विचार होता, ज्यासाठी ₹30,000 शुल्क आकारले जाण्याची शक्यता होती. परंतु, केंद्र सरकारने सध्या हा निर्णय रद्द करून केवळ वार्षिक पास योजना लागू करण्याचा निर्णय घेतला आहे. हा निर्णय प्रवाशांच्या सद्यस्थितीचा विचार करून घेतला गेला आहे असे दिसते, जेणेकरून अधिक लोकांना या योजनेचा लाभ घेता येईल.

₹3,000 चा पास आणि लाखो रुपयांची बचत!

या योजनेमुळे तुम्हाला किती फायदा होऊ शकतो, याचा एक साधा हिशोब पाहूया:

या आकडेवारीवरून स्पष्ट होते की, ही योजना किती फायदेशीर आहे. तुम्ही दररोज प्रवास करत असाल किंवा अधूनमधून लांबच्या प्रवासाला जात असाल, तरी ही योजना तुम्हाला नक्कीच परवडेल.

FASTag Yearly Pass कसा मिळवायचा? सोपी प्रक्रिया!

या पाससाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया अत्यंत सोपी ठेवण्यात आली आहे. तुमच्या सध्याच्याच FASTag खात्यावरून हा पास सक्रिय केला जाईल.

1. NHAI च्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या: भारतीय राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरणाच्या (NHAI) अधिकृत FASTag वेबसाइटवर जा.
2. माहिती भरा: तिथे तुम्हाला तुमचा वाहन क्रमांक, FASTag ID आणि मोबाईल नंबर यांसारखी आवश्यक माहिती भरावी लागेल.
3. शुल्क भरा: ₹3,000 चे शुल्क तुम्ही ऑनलाइन पद्धतीने UPI, क्रेडिट/डेबिट कार्ड किंवा नेट बँकिंगद्वारे भरू शकता.
4. पुष्टीकरण: यशस्वी व्यवहारानंतर तुम्हाला SMS किंवा ईमेलद्वारे पुष्टी मिळेल.
5. सक्रियता: पास एकदा सक्रिय झाल्यानंतर तो एक वर्ष किंवा 200 ट्रिप्सपर्यंत वैध राहील (जो निकष आधी पूर्ण होईल त्यानुसार).

• लक्षात ठेवा, ही सुविधा 15 ऑगस्ट 2025 पासून सुरू होणार आहे आणि लवकरच सर्व ऑनलाइन पोर्टल्सवर अर्ज प्रक्रिया उपलब्ध होईल.

कोण घेऊ शकतो या योजनेचा लाभ?

• दैनिक प्रवासी: जे लोक दररोज ऑफिस, कॉलेज किंवा कामासाठी प्रवास करतात.
• आंतरशहरी व्यावसायिक: विक्री प्रतिनिधी, डिलिव्हरी चालक, ज्यांना सतत एका शहरातून दुसऱ्या शहरात जावे लागते.
• पर्यटक आणि रोड ट्रिप प्रेमी: ज्यांना नवीन ठिकाणे एक्सप्लोर करायला आवडतात आणि रोड ट्रिपची आवड आहे.
• कारने प्रवास करणारे कुटुंबीय: ज्या कुटुंबांना नेहमी कारने प्रवास करायला आवडतो.

भविष्यातील वाटचाल: GNSS आधारित टोल प्रणाली (PDF)

मंत्री गडकरींनी भविष्यातील योजनांबद्दलही माहिती दिली आहे. सरकार लवकरच GNSS (ग्लोबल नेव्हिगेशन सॅटेलाइट सिस्टम) आधारित टोल प्रणाली लागू करण्यावर काम करत आहे. या प्रणालीमुळे टोल बूथशिवाय थेट तुमच्या वाहनामधून टोलची रक्कम वजा केली जाईल, ज्यामुळे महामार्गावरील प्रवास आणखी वेगवान आणि अडथळामुक्त होईल. हे तंत्रज्ञान भारताच्या वाहतूक क्षेत्राला एका नव्या उंचीवर नेईल.

नवीन FASTag वार्षिक पास योजना हा भारतीय प्रवाशांसाठी एक मैलाचा दगड ठरणार आहे. ₹3,000 मध्ये वर्षभर टोल फ्री प्रवासाची सुविधा मिळणे ही खरोखरच एक मोठी दिलासादायक बाब आहे. यामुळे केवळ पैशांची बचत होणार नाही, तर प्रवासाचा वेळही वाचेल आणि ताण कमी होईल. 15 ऑगस्ट 2025 पासून ही योजना सुरू झाल्यानंतर, त्याचा फायदा लाखो खासगी वाहनचालकांना होईल अशी अपेक्षा आहे.

तुमच्या प्रवासासाठी ही योजना कशी उपयुक्त ठरेल, याबद्दल तुमचे काय विचार आहेत? कमेंट करून नक्की सांगा!

FAQ

1. FASTag Yearly Pass म्हणजे काय?
   1. FASTag Yearly Pass, एक वर्ष किंवा 200 प्रवासांपर्यंत (जे आधी पूर्ण होईल) खासगी कार/जीप/व्हॅनसाठी राष्ट्रीय महामार्ग (NH) आणि राष्ट्रीय द्रुतगती मार्ग (NE) वरील टोल प्लाझावर मोफत प्रवासाची सुविधा देतो. यासाठी प्रत्येक प्रवासाला शुल्क आकारले जात नाही. हा पास 15 ऑगस्ट 2025 पासून लागू होईल.
2. हा वार्षिक पास कुठे खरेदी करू शकतो?
   • हा पास फक्त ‘Rajmargyatra’ मोबाईल अ‍ॅप आणि NHAI च्या अधिकृत वेबसाईटवरूनच सक्रिय केला जाऊ शकतो.
3. वार्षिक पास कसा Active केला जाईल?
   • वाहनाची व FASTag ची पात्रता पडताळून झाल्यावर ₹3,000 इतके शुल्क (2025-26 साठी) भरल्यावर पास सक्रिय होईल. हे पेमेंट ‘Rajmargyatra’ अ‍ॅप किंवा NHAI वेबसाईटवरून करता येईल. यानंतर सामान्यतः 2 तासांत पास Active होतो.
4. माझ्याकडे आधीपासून FASTag असल्यास, नवीन घ्यावा लागेल का?
   • नाही. जर तुमच्याकडे योग्य प्रकारे वाहनाच्या समोरील काचेला चिकटवलेला FASTag आहे आणि तो व्हेईकल रजिस्ट्रेशन नंबरशी लिंक आहे (ब्लॅकलिस्टेड नाही), तर त्यावरच वार्षिक पास सक्रिय करता येतो.
5. कोणत्या टोल प्लाझावर हा पास लागू असेल?
   • हा पास फक्त राष्ट्रीय महामार्ग (NH) आणि राष्ट्रीय द्रुतगती मार्ग (NE) वरील टोल प्लाझांवरच लागू होईल. इतर राज्य महामार्ग (SH), पार्किंग्स किंवा स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या टोलवर सामान्य FASTag प्रमाणे शुल्क लागू होईल.
6. वार्षिक पास किती काळ वैध असेल?
   • सक्रियतेपासून एक वर्ष किंवा 200 प्रवास (जे आधी पूर्ण होईल) पर्यंत वैध असेल. त्यानंतर तो आपोआप सामान्य FASTag मध्ये रुपांतरित होईल. लाभ सुरू ठेवायचा असल्यास, पुन्हा पास सक्रिय करावा लागेल.
7. सर्व प्रकारच्या वाहनांसाठी वार्षिक पास उपलब्ध आहे का?
   • नाही. हा पास फक्त खासगी (व्यावसायिक नसलेल्या) कार/जीप/व्हॅन साठीच लागू आहे. व्यावसायिक वाहनांमध्ये वापर झाल्यास पास तत्काळ निष्क्रिय केला जाईल.
8. वार्षिक पास दुसऱ्या वाहनावर वापरता येतो का?
   • नाही. हा पास Transfer करता येत नाही. FASTag ज्यावर नोंदणीकृत आहे, त्याच वाहनासाठीच वैध आहे. अन्य वाहनावर वापर केल्यास निष्क्रिय केला जाईल.
9. FASTag वाहनाच्या काचेला चिकटवलेला असावा का?
   • होय. पास फक्त योग्य प्रकारे वाहनाच्या समोरील काचेला चिकटवलेल्याच FASTag वर सक्रिय केला जाईल.
10. जर FASTag फक्त चेसिस नंबरने नोंदणीकृत असेल तर पास मिळेल का?
    • नाही. चेसिस नंबरवर आधारित FASTag वर वार्षिक पास मिळणार नाही. वाहनाचे नोंदणी क्रमांक (VRN) अपडेट करूनच पास मिळेल.
11. एक ट्रिप म्हणजे काय?
    • Point-based टोलसाठी: प्रत्येक टोल क्रॉसिंग एक ट्रिप मानले जाईल.
    • Closed टोलिंगसाठी: एकच एंट्री आणि एग्झिट पेअर = एक ट्रिप.
12. मला पाससंबंधी SMS मिळतील का?
    • होय. पास सक्रिय करताना, तुम्ही Rajmargyatra ला तुमचा नोंदणीकृत मोबाईल क्रमांक मिळवून SMS व इतर माहिती पाठवण्याची परवानगी देऊ शकता.
13. वार्षिक पास सक्तीचा आहे का?
    • नाही. हा ऐच्छिक आहे. FASTag ची सध्याची व्यवस्था पूर्ववत चालू राहील. जे वापरकर्ते पास घ्यायचे नाहीत, ते सामान्य FASTag वापरून टोल शुल्क भरत राहू शकतात.

जर तुम्हाला ही माहिती उपयोगी वाटली असेल तर आपल्या मित्रांना नक्की शेअर करा आणि अशाच अपडेट्ससाठी PulseMarathi.com वर नियमित भेट द्या.

 

हे पण वाचा :- शिवरायांचे १२ किल्ले UNESCO World Heritage List मध्ये सामील – महाराष्ट्राच्या शौर्याला वैश्विक मान्यता!