(Chenab Railway Bridge / Chenab Bridge) पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी नुकतेच जम्मू-काश्मीरमधील रियासी जिल्ह्यात वसलेल्या चीनाब रेल्वे पुलाचे उद्घाटन केले. हा पूल केवळ भारताचाच नव्हे, तर जगातील सर्वात उंच रेल्वे पूल म्हणून ओळखला जातो. या भव्य प्रकल्पाचे काम 2004 मध्ये सुरू झाले होते. विविध भौगोलिक आणि हवामानातील अडचणींमुळे पूर्ण होण्यास जवळपास 20 वर्षे लागली. सुमारे 1,400 कोटी रुपये खर्च करून हा पूल उभारण्यात आला आहे. भारतीय रेल्वेच्या दृष्टीने हा एक अभूतपूर्व क्षण होता, ज्याने देशाच्या अभियांत्रिकी कौशल्याला नवा आयाम दिला आहे.
चीनाब रेल्वे पुलाची वैशिष्ट्ये
- उंची: समुद्रसपाटीपासून 359 मीटर उंच (एफिल टॉवरपेक्षा 35 मीटर जास्त)
- लांबी: सुमारे 1,315 मीटर
- स्थळ: रियासी, जम्मू-काश्मीर
- नदी: चीनाब नदी
- डिझाइन: आर्च ब्रिज (लोहखंडाचा वापर)
- सुरक्षा: भूकंप व स्फोटांचा सामना करू शकेल इतकी मजबूत रचना
या पुलाचे महत्त्व काय? (Chenab Railway Bridge / Chenab Bridge)
- जम्मू आणि काश्मीरच्या दळणवळणासाठी क्रांतिकारी बदल: श्रीनगर ते उधमपूर रेल्वे मार्ग आता अधिक सुलभ व सुरक्षित होणार.
- पर्यटनाला चालना: प्रवाशांसाठी निसर्गरम्य सौंदर्याचा आनंद घेण्याची अनोखी संधी.
- सैन्य दृष्टीने महत्त्वपूर्ण: जम्मू-काश्मीरमध्ये लष्करी हालचालींसाठी वेगवान आणि सुरक्षित मार्ग.
PM मोदींनी उद्घाटनावेळी काय सांगितले?
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी (Chenab Railway Bridge / Chenab Bridge) उद्घाटनप्रसंगी सांगितले, “ही केवळ भारताची अभियांत्रिकी यशोगाथा नाही, तर नवीन जम्मू-काश्मीरची ओळख आहे. हा पूल ‘नव्या भारताच्या नव्या जम्मू-काश्मीर’चे प्रतिक आहे.“
चीनाब पूल (Chenab Railway Bridge / Chenab Bridge): अभियांत्रिकीचा चमत्कार
- हा पूल केवळ वाहतूक व्यवस्था सुधारण्यासाठी नाही, तर भारतीय अभियंते जगात कुठल्याही कठीण भौगोलिक परिस्थितीत उत्कृष्ट काम करू शकतात याचे उत्तम उदाहरण आहे.
- चीनाब रेल्वे पूल हा भारताच्या विकासाची नवी ओळख ठरत आहे. जम्मू-काश्मीरमधील सामाजिक, आर्थिक, आणि सांस्कृतिक बदलांना चालना देण्याचा हा एक ऐतिहासिक टप्पा आहे. या पुलामुळे केवळ अंतरच नाही, तर मनांचाही दुरावा कमी होणार आहे.
- उधमपूर–श्रीनगर–बारामुल्ला रेल्वे प्रकल्प (USBRL) हा भारताच्या इतिहासातील एक अत्यंत महत्त्वाकांक्षी आणि गुंतागुंतीचा रेल्वे प्रकल्प आहे, जो जम्मू आणि काश्मीरला अखिल भारतीय रेल्वे नेटवर्कशी पूर्णतः जोडण्यासाठी राबवण्यात येत आहे.
USBRL प्रकल्प म्हणजे काय? (USBRL Project)
USBRL म्हणजे उधमपूर–श्रीनगर–बारामुल्ला रेल्वे लिंक. हा प्रकल्प भारतीय रेल्वेने जम्मू आणि काश्मीरला पूर्णतः रेल्वे नेटवर्कशी जोडण्यासाठी राबवलेला आहे.
प्रकल्पाचा उद्देश: (USBRL Project)
- जम्मू-काश्मीरमधील दुर्गम भागांना देशाच्या मुख्य रेल्वे मार्गांशी जोडणे.
- लष्कराच्या हालचालीसाठी सुरक्षित आणि वेगवान वाहतूक सुविधा उपलब्ध करणे.
- पर्यटक आणि सामान्य प्रवाशांसाठी जलद, सोयीस्कर आणि खर्चिकदृष्ट्या परवडणारी सेवा पुरवणे.
- स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना देणे व रोजगाराच्या संधी निर्माण करणे.
USBRL प्रकल्पाची वैशिष्ट्ये (USBRL Project)
| घटक | माहिती |
|---|---|
| एकूण लांबी | 272 किलोमीटर |
| सुरुवात | उधमपूर (Jammu Division) |
| शेवट | बारामुल्ला (Kashmir Division) |
| मार्गातील प्रमुख ठिकाणे | कटरा, बनिहाल, श्रीनगर, सोपोर |
| पुलांची संख्या | 800 हून अधिक |
| बोगद्यांची संख्या | 35 पेक्षा जास्त, त्यात पीर पंजाल बोगदा हा सर्वात लांब (11.2 किमी) |
| सर्वात महत्त्वाचा पूल | चीनाब रेल्वे पूल – जगातील सर्वात उंच |
USBRL प्रकल्पाचे 4 मुख्य टप्पे
-
उधमपूर–कटरा (25 किमी) – पूर्ण.
-
कटरा–बनिहाल (111 किमी) – सर्वात कठीण आणि महत्त्वाचा टप्पा, यातच चीनाब ब्रिज येतो.
-
बनिहाल–काझिगुंड (18 किमी) – पूर्ण.
-
काझिगुंड–बारामुल्ला (118 किमी) – पूर्ण.
हे पण वाचा :- IPL 2025 Final, Google चे 4 नवीन AI टूल्स 2025, महाराष्ट्रात कधी आणि किती पाऊस पडणार?